تأثیرات بصری و روانی رنگ‌های اصلی و درجه دوم

رنگ‌ها می‌توانند نمادها و نشانه‌هایی متناسب با زندگی، نوع تفکر و اعتقادات جوامع و آدم‌ها باشند. گاهی نیز تعبیرهایی از رنگها صورت می‌گیرد که ریشه در رابطه ما با رنگ‌های موجود در طبیعت دارد و ناشی از تأثیراتی است که رنگ ها به طور مستقیم و غیرمستقیم به صورت روانی بر ذهن و ضمیر ما می‌گذارند.

زرد:

زرد در حالت خلوص روشن‌ترین و درخشان‌ترین رنگ‌هاست که در طبیعت نیز انواع آن دیده می‌شود.

زرد از نظر روشنایی به سفید نزدیک است و در اختلاط با سفید از خود مقاومت نشان می‌دهد. در حالی که در ترکیب با سیاه و یا هر رنگ تیره دیگری به سرعت تغییر ماهیت داده و به تیرگی می‌گراید. به همین نسبت هم مفهوم خود را از دست می‌دهد و حقیر می‌شود.

زرد درخشان نمادی از دانش، فهم انسانی، روشنایی معنوی و نور الهی است اما به محض تیره شدن، ناپایداری، تردید، شک و بی اعتمادی، را نشان می‌دهد. و وقتی با سفید رقیق و کم رنگ شود، سرد و بیحالت شده و به خاموشی می‌گراید.

در آثار نقاشی با موضوعات مذهبی، رنگ زرد به مثابه نوری آسمانی و با قدرت روحانی و شادی آور و جلوه گری می‌کند. در حالی که زرد طلایی، نیرو درخشش غیر مادی، شفاف و بی وزن را نشان می‌دهدکه به صورت هاله‌ای فروزان سیمای مقدسین را بر گرفته است و به مثابه نوری ایزدی تلقی می‌شد که عنایت خداوند را به برگزیدگانش نشان می داد. در آثار نقاشی دوره اسلامی نیز رنگ رنگ طلایی آسمان به مثابه نوری جاودانه بر زمین می‌تابد تا تابش فیض و روشنایی الهی را بر جهان نشان دهد.

رنگ زرد وقتی در مجاورت رنگ‌های دیگر قرار می‌گیرد، حالات مختلفی را به وجود می‌آورد و در کنار نارنجی روشن‌تر به نظر می‌رسد و به شدت می‌درخشد و در کنار قرمز که قرار می‌گیرد به جلال و شکوهش اضافه می‌شود. درخشش زرد روی رنگ آبی به اوج می‌رسد و بر شدت خلوص و عمق رنگ آبی می‌افزاید و بر جنبه روحانی آن تاکید می‌کند.

رنگ زرد در کنار بنفش نهایت خلوص و درخشش خود را ظاهر می‌سازد و به حالتی نیرومند با انرژی شدید و رام نشدنی جلوه می‌کند.

قرمز:

قرمز نهایت برافروختگی و انرژی درونی را ظاهر می‌کند. نمادی است که زندگی، هیجان، قدرت، جنگجویی، و مقاومت است. در این معنا پایداری و حقیقت‌جویی را نشان می‌دهد و جلوگر مرگ سرخ می‌شود.

قرمز رنگی است جذاب که نشاط جوانی و سرزندگی را جلوه گر می‌سازد و در عین حال نشان‌های از عشق آتشین و تمایل مفرط به زندگی است.

گرمی و حرارت قرمز وقتی با نارنجی مخلوط می‌شود به اوج می‌رسد و به نمادی از شور و شعله فروزان و برافروخته تبدیل می‌شود و وقتی که به ارغوانی می‌گراید به نمادی از قدرت روحانی تبدیل می‌شود.

قرمز در اختلاط با نارنجی و آبی از ظرفیت انعطاف‌پذیری بسیاری برخوردار می‌گردد و خود را بسیار مقاوم نشان می‌دهد

قرمز وقتی با سفید مخلوط می‌شود همچون شعله ای فرو می‌میرد و به سردی می‌گراید. در حالی که سیاه به لهیبی سوزنده و سرکش تبدیل می‌شود.

آبی آرام و شکیبا، درون گرا و سرد است اما از نظر معنوی بسیار عمیق و احترام بر انگیز است.

از نیروی آسمانی و بیکرانه ای برخوردار است که می‌تواند مخاطبین خود را با تاملی درونی فرا بخواند.

آبی نماد ایمان و معنویت است و تا اعماق روان و روح آدمی نفوذ می‌کند و او را به عالم بالا فرا می خواند. در معماری اسلامی گنبدهای فیروزه‌ای مساجد و کاشی کاری‌هایی که به رنگ آبی لاجوردی هستند همواره با ایمان مومنین نمازگزار فضا را از معنویت آکنده می‌سازد.

وقتی آبی با سفید مخلوط می‌شود سردی آن دو چندان می‌شود و زمستان را به خاطر می آورد و روی زمینه سیاه، آبی خلوص و درخشش خود را، به نمایش می‌گذراند.

رنگ سبز:

سبز رنگ بهار و رویش طبیعت است. در آغاز بهار رنگ سبز روشن شاخ و برگ گیاهان، با تلالو و سرزندگی خود نشاط طبیعت را به جسم و جان انسان منتقل می‌کند و تنوع رنگ‌های سبز نوشدن جاودانه طبیعت را نوید می‌دهند، سبز رنگ امید و زندگی دوباره است.

این رنگ از تلفیق زرد با آبی بوجود می‌آید دانش و ایمان معنوی را نشان می‌دهد .

سبز نشانه‌ای از رستاخیز و صعود روحانی به عالم بالاست که از طریق تجدید حیات طبیعت و رشد گیاهان بشارت آن به انسان داده شده است.

همچنین پرچم اسلام نیز عموماً به رنگ سبز است و در اماکن مقدس از رنگ سبز برای تزیین نیز استفاده می‌شود معمولاً لباس حضرت پیامبر و امامان معصوم نیز به رنگ سبز توصیف شده است.

سبز در میان زرد گرم و آبی سرد رنگی میانه است. وقتی با آبی مخلوط می‌شود به نهایت سرد و فسرده می‌شود و در تلفیق با زرد سرزنده، فعال و گرم می‌شود.

رنگ نارنجی:

نارنجی رنگ بلوغ، جوانی و شادابی است رنگی سرخوش وجد آور و پر نشاط است که تحمل آن به سادگی میسر نیست اما در کنار رنگ‌ها به سرزندگی آن‌ها می افزاید و انرژی بصری بسیاری می‌پراکند.

وقتی نارنجی با سفید مخلوط شود به شدت از انرژی آن کاسته می‌گردد و در اختلاط با سیاه و خاموش اما عمیق می‌شود حرارت نارنجی در کنار آبی به اوج خود می‌رسد و به کنتراست سرد و گرم با کیفیتی انکار ناپذیر دامن می‌زند، نارنجی در اختلاط با آبی خاکستری‌های زیبا بوجود می‌آورد.

رنگ بنفش:

بنفش رنگی مرموز و ابهام برانگیز است که با تیرگی مبهم خود در مقابل صراحت و روشنی زرد قرار می‌گیرد. بر اساس آنکه رنگ بنفش به قرمز یا به آبی متمایل باشد، معانی و حالت‌های متفاوتی به خود می‌گیرد. وقتی به ارغوانی میل کند هراس انگیز و دهشت آور است و وقتی به آبی میل می کند خیال انگیز و اسرار آمیز می‌شود.

بنفش در ترکیب با سفید، قرمز و آبی از انعطاف پذیری بسیاری برخوردار است. اما وقتی تیره می شود هراس انگیز، موهوم و دلهره آور می‌گردد. بنفش وقتی با سفید روشن شود زیبا و وجدآور به نظر می‌رسد.

رنگ بنفش مخلوطی از قرمز( مادی و زمینی) با آبی (معنوی و آسمانی) است و در حالت های مختلف خود زمینی و آسمانی، شور انگیز و تفکر بر انگیز جلوه می‌کند.